نور اهلبیت *علیهم السلام

خاستگاه و ضرورت مباحث مهدویت

خاستگاه مهدویت

پرسش 1. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور« مصلح و نجات دهنده بزرگ» چیست؟

منشأ و خاستگاه انتظار ظهور « نجات دهنده بزرگ» را می توان در گزینه های زیر تحلیل و تبیین کرد:

 

یک. ندای فطرت و طبیعت ذات بشر

چشمداشت آمدن یک مصلح آسمانی و امید به آینده ای روشن و استقرار صلح و عدل، امری فطری و طبیعی است که با ذات و وجود آدمی سر و کار داشته و با آفرینش هر انسانی همراه است و زمان و مکان نمی شناسد و به هیچ قوم و ملّتی اختصاص ندارد. بر این اساس همه افراد – طبق فطرت ذاتی خود – مایلند روزی فرا رسد که جهان بشریت در پرتو ظهور رهبری از نابشامانی ها نجات یابد. بر این اساس می توان ادعا کرد که هر فرد علاقمند به سرنوشت بشریت و طالب تکامل معنوی و رشد وبالندگی، خواهان و آرزومند قیام یک منجی جهانی ومصلح کل است و در انتظار ظهور چنین شخصی لحظه شماری می کند.

 

دو. ظلم ستیزی و نجات مستضعفان

باور داران به رسولان الهی، عموما افراد تهی دست و تحت ستم جامعه بوده اند که از اطاعت سردمداران کفر و باطل سرپیچی کرده و در طریق حق و ظلم ستیزی گام نهاده بودند. این امر باعث واکنش شدید جبهه باطل و درگیری و نزاع همیشگی آنان با گروه حقّ و خداپرست شده است. البته به علّت وجود توان و امکانات بیشتر، گاهی با غلبه و سلطه ظاهری با باطل گرایان بوده و فشارها و سختگیری های فراوانی از سوی آنان اعمال می شده است.

سفیران الهی نیز که رهبری صالحان، مستضعفان و ستمدیدگان را عهده دار بوده اند، همواره با اشراف، فرعونیان و ستمکاران ( گروه باطل) نزاع و درگیری داشته اند. آنان با ابلاغ پیام الهی و بشارت ظهور منجی، پیروان خود را به استقامت و صبر و بردباری و انتظار فرج دعوت می کردن و ریشه های اعتقاد به آمدن نجات دهنده الهی 1 را در دل و جان یکتا پرستان و مومنان می کاشتند، قرآن به صراحت به این مطلب اشاره کرده، می فرماید: « ولقد کتبنا فی الزبور من بعد اَنَّ الارضَ یَرِثُها عِبادیَ الصّالحونَ » 2 ؛ « ما در زبور ( و کتابهای آسمانی پیشین) ، پس از نوشتن در لوح (محفوظ)، نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث می برند».

معنای روشن آیه شریفه این است : « بندگان شایسته ی خدا بر سراسر جهان، حکومت عادلانه و انسانی خویش را برقرار خواهند ساخت».

شیخ طوسی در تفسیر آیه شریفه از امام باقر(علیه السلام) روایت کرده است:

« انّ ذلک وعدالله للمومنین بأنهم یرثون جمیع الارض » 3؛ « این وعده ی قطعی خدا بر مومنان است که آنان تمامی زمین و زمان را به ارث خواهند برد». البته آیات دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که در جای خود به آنها پرداخته خواهد شد.

  

سه. شکست و ناکامی حکومت ها و نظام های سیاسی

مشکلات دائمی جهان (جنگ ها، ستیزش ها، نابرابری ها، ناامنی ها، بیدادگری هاو ....)؛ نیازها و خواسته های ضروری بشر ( در زمینه رشد اقتصادی، ارتباطات ، بهداشت، رفع فقر مادی و معنوی و...)؛ ایده ها وآرمان های همیشگی بشر ( صلح ، عدالت ، امنیت ، آرامش ، تعالی روحی و معنوی... )؛ تجارب گذشته انسان ها ( در ضعف و ناتوانی دولت ها و حکومت ها و فراوانی مشکلات) و ... باعث خواست آگاهانه و طلب عاشقانه ظهور منجی و مصلح الهی از سوی بیشتر انسان ها است. در واقع همه حکومت ها، گروه ها، اندیشه هاو مکاتب، تمامی ترفندها و برنامه های خود را برای رفع کاستی های جامعه بشری به کار می گیرد؛ ولی بنا به دلایل مختلف موفق به این کار نمی شوند. روشن است که عامل بسیاری از مشکلات و نابسامانی های جوامع، خود حکومت ها و مکاتب و گروه ها هستند که بیشتر درصدد تـأمین منافع مادی خود بوده اند؛ ه برطرف ساختن کاستی ها و موانع رشد و شکوفایی انسان ها4

 

ادامه مطلب در شماره 2

کلمات کلیدی :