نور اهلبیت *علیهم السلام

خاستگاه و ضرورت مباحث مهدویت

خاستگاه مهدویت

پرسش 1. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور« مصلح و نجات دهنده بزرگ» چیست؟

منشأ و خاستگاه انتظار ظهور « نجات دهنده بزرگ» را می توان در گزینه های زیر تحلیل و تبیین کرد:

چهار. فلسفه تاریخ و معناداری آن  

بر اساس « فلسفه نظری تاریخ » ظهور« منجی موعود »، فرجام متعالی و شکوهمند آینده ی جهان و سر منزل متعالی و متکامل تاریخ بشری است. بر این اساس روند طولانی مدت تاریخ، دارای هدف، غایت و معنای مشخصی است و آن تحقّق جامع موعود الهی و رسیدن بشر به اوج سعادت و کمال مادی و معنوی است. اسن معنا داری تاریخ، در فکر و ذهن بشر سایه انداخته و او را متوجّه فرجام متعالی تاریخ ساخته است. البته هدفی که قرآن برای کاروان بشری ترسیم می کند، «عبادت و عبودیت» و در نتیجه رسیدن به قرب الهی است و منظور از آن، معنای وسیع و گسترده ای است که شامل کلیه شئون زندگی انسان در روی زمین می گردد « وَ مَا خَلَقتُ الجِنَّ وَ الاِنسَ اِلَّا لِیَعبُدُونِ »5.   

این ایده در دورانی از تاریخ، به کمال و تمام تحقّق خواهد یافت و آن عصر « ظهور مهدی موعود» است6. پس معناداری تاریخ و کشف غایت و هدف آن، می تواند منشأ توجّه انسان به ظهور مصلح بزرگ باشد.  

 

پنج. قانون سیر تکاملی جامعه ها

یکی از دلایل منطقی این موضوع، قانون سیر تکاملی جامعه ها است. از آن روز که انسان خود را شناخته، هیچ گاه زندگی یکنواختی نداشته است؛ بدین جهت پیشرفت ها و تحوّلات فراوانی در نوع مسکن، تغذیه، وسیله نقلیه، پوشش و علم و دانش او صورت گرفته است.عجیب اینکه به هیچ یک از اینها قانع نیست و باز برای وصول به سطحی بالاتر و برتر، تلاش و کوشش می کند.

عشق به تکامل در درون جان آدمی، شعله ای جاودانه و خاموش نشدنی است و هم چنان انسان را به سوی جامعه ای پیش می برد که « تکامل های اخلاقی »، در کنار « تکامل مادی » قرار گیرد. یکی از بارقه های امید مردم برای رسیدن به آینده ای روشن و دنیایی پر از صلح و صفا و برادری و برابری – آن هم با ظهور منجی موعود – در پرتو « قانون تکاملی جامعه ها » روشن می شود.

 

شش. قانون کنش و واکنش های تاریخی

آزمون های تاریخیبه ما نشان می دهد که همواره تحول ها و انقلاب های وسیع، عکس العمل مستقیم فشارهای قبلی بوده است و شاید هیچ انقلاب گسترده ای در جهان رخ نداده، مگر ایکه پیش از آن، فشار شدیدی در جهت مخالف وجود داشته است. بر اساس این قانون می توان ثابت کرد که وضع کنونی جهان، آبستن انقلابی بزرگ و جهانی است. فشار جنگ ها، مظالم، بیدادگری ها، تبعیض ها و بی عدالتی ها، توأم با ناکامی و سرخوردگی انسان ها، از قوانین فعلی برای از بین بردن یا کاستن این فشارها، سرانجام واکنش شدید خود را آشکار خواهد ساخت. در نهایت این خواست های واپس زده ی انسانی، در پرتو آگاهی روزافزون ملّت ها، چنان عقده ی اجتماعی تشکیل می دهد که از نهانگاه ضمیر باطن جامعه، با یک جهش برق آسا، خود را ظاهر ساخته و سازمان نظام کنونی جوامع انسانی را بهم می ریزد و طرح نوینی ایجاد می کند. این طرح و برنامه انقلابی و گسترده، همان قیام و ظهور مهدی موعود است که در واکنشی قاطعانه و کوبنده در برابر همه تبعیض ها، ستمگری ها، حقّ کشی و فسادگری ها است.

ادامه مطلب در شماره 3

کلمات کلیدی :