نور اهلبیت *علیهم السلام

تعدد همسر

پرسش3. چرا در اسلام تعدد زوجات وجود دارد و چرا این حق تنها برای مردان است؟

شکی نیست که جواز چند همسری با رعایت شرایط آن، یکی از احکام اسلام است و شیعه وسنی بر آن اتفاق نظر دارند. پیش از اسلام نیز به طور معمول در میان قبایل مختلف، وجود داشته است. و حتی برخی از بت پرستان به هنگام مسلمان شدن، بیش از ده زن و یا کمتر داشته ناد.

اسلام در مواجهه با آن، در صدد اصلاح و تعدیل برآمد.

خداوند متعال می فرماید: «وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتَامَى? فَانْکِحُوا مَا طَابَ لَکُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى? وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ ذَ?لِکَ أَدْنَى? أَلَّا تَعُولُوا» 1

«و اگر می ترسید که [به هنگام ازدواج با دختران یتیم] عدالت را رعایت نکنید [ از ازدواج با آنان چشم پوشی کنید و] با زنان پاک [ دیگر] ازدواج کنید دو یا سه یا چهار همسر و اگر می ترسید عدالت را [درباره همسران متعدد] رعایت نکنید، تنها یک همسر بگیرید و یا از زنانی که مالک آنهایید استفاده کنید. این کار از ظلم و ستم بهتر جلوگیری می کند».

بنابر این اسلام نه تعدد را آغاز نمود ونه واجب کرد ولی آن را با شرایط خاصی، مباح ساخت.این امر حکمت ها وعللی دارد؛ که با توجه به کتون دینی وسیره معصومین (علیهم السلام) و منطق عقل، می توان به مهم ترین آن ها اشاره نمود:

1. فزونی تعداد زنان آماده ازدواج بر مردان؛

2. طولانی تر بودن عمر زندگی جنسی مردان در مقایسه با زنان؛

3. طولانی تر بودن عمر تولید نسل در مردان در مقایسه با زنان؛

4. تمایل مردان به چند همسری به ویژه در شرایطی مانند عقیم بودن زن اول؛

5. سرپرستی و در پناه قرار دادن زنان بیوه و تأمین نیازهای عاطفی آنان.

باید دانست چند همسری در مورد مردان هیچ گونه مشکل حقوقی ایجاد نمی کند، در حالی که این امر درباره زنان مشکلات فراوانی را به وجود می آورد.

مهم ترین آنان مسئله مجهول بودن نسب فرزند است؛ که معلوم نیست مربوط به کدام یک از همسران می باشد2.

 

1- نساء (4)، آیه 3.

2- علل الشرایع، ج2، ص504؛ ر.ک: تفسیر نمونه، ج1، ص291؛ تفسیر المیزان، ج4، ص195؛ پرسش ها و پاسخ ها دفتر هفتم، ص 334،و سید علی، کمالی، قرآن و مقام زن، ص246.

کلمات کلیدی :