نور اهلبیت *علیهم السلام

فدک چیست و کجاست؟ (1)

فدک رزمینی آباد در سراشیبی خیبر با چشمه ای پرآب و منطقه ی وسیع کشاورزی و قلعه ای مهم بود و نسبت به خیبر نخلستان های بیشتری داشت. ساکنان آن عده ای از یهود بودند که با اهل خیبر در ارتباط بودند و رئیس آنان در روز فتح آنجا « یوشع بن نون» نام داشت.

فتح فدک (2)

پس از فتح خیبر در سال هفتم هجرت و حدود چهار سال قبل از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله ، خبر حیرت انگیز فتح آن قلعه ی پولادین به دست امیرالمومنین علیه السلام وحشت و اضطراب زیادی بر قلوب دشمنان اسلام چیره ساخت به گونه ای که عده ای از آنان قبل از اعلان جنگ از طرف حضرت پیشقدم شده و خود را تسلیم کردند. یکی ازین سرزمین ها فدک بود که نزدیکترین منطقه به خیبر بود و اهل آن مرتبط ترین جمعیت با اهل خیبر بودند. 

 اهل فدک تسلیم شدند بدون آنکه لشکر اسلام در فتح آنجا شرکت داشته باشند، و به حکم آیه اول سوره حشر «ما افاء الله على رسوله ...» چنین سرزمینهایى ملک شخصى پیامبر صلى الله علیه و آله مى شود.

لذا سرزمین فدک به صورت یکپارچه از آن پیامبر صلى الله علیه و آله شد که مى بایست مردم فدک در آن کار مى کردند و در آمد آن را به حضرت تسلیم مى نمودند و فقط اجرت دریافت مى کردند.

بلافاصله پس از فتح فدک ، آیه « وات ذا القربى حقه... » نازل شد، یعنى حق خویشان را به آنان بده ، و جبرئیل در بیان آن از طرف خداوند عرضه داشت : فدک را به فاطمه عطا کن .

پیامبر صلى الله علیه و آله حضرت زهرا سلام الله علیها را فرا خواند و به دستور آن حضرت سند فدک بعنوان بخشوده و اعطایى پیامبر صلى الله علیه و آله به آن حضرت تحویل داده شد. سپس پیامبر مردم را در منزل زهرا سلام الله علیها جمع نمود و به آنان خبر داد که فدک از آن فاطمه است.در همان جا نیز از درآمد فدک به عنوان اعطایی فاطمه علیها السلام بین مردم تقسیم کرد و بدین ترتیب تصرف مالکانه ی فاطمه علیها سلام در فدک را به آنان نشان داد

همچنین پیامبر صلی الله علیه و آله به دست مبارک خود در سرزمین فدک یازده درخت خرما کاشتندکه به عنوان یادگاری از آن حضرت در سرزمین فدک بماند و این درختان سالیان متمادی مورد توجه مردم بود و بدانها تبرک می جستند.

حضرت زهرا سلام الله علیها در سرزمین فدک نماینده اى قرار داد، و او پس ‍ از محاسبات لازم و پرداخت مخارج ، در آمد آن را - که از هفتاد هزار سکه طلا تا صد و بیست هزار سکه نوشته اند - خدمت حضرت زهرا سلام الله علیها تقدیم مى نمود.

هر ساله حضرت به اندازه قوت خود بر مى داشت و بقیه را بین فقرا تقسیم مى کرد، و تا هنگام رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله این شیوه ادامه داشت.

چهار سال مالکیت و تصرف حضرت زهرا علیها سلام در فدک دوران شیرین آن بود که طی شد تا آنگاه که دوران غصب آن فرا رسید و شیرینی گذشته را به کام فاطمه علیها سلام و شیعیانش تلخ کردند.


1- معجم البلدان ج 4 ص 238 ، فدک فی الماضی و الحاظر ص 28
2- بحارالانوار ج 21 ص 22 ،23 ،25 و ج 29 ص -195  105

کلمات کلیدی :