نور اهلبیت *علیهم السلام

وجود مبارک امیرالمؤمنین برای فرزندشان حسن بن علی (سلام الله علیهما) مرقوم فرمودند : بجا حرف بزنید؛ خوب حرف بزنید و حرفِ خوب؛ نه بد حرف بزنید نه حرفِ بد.

برگرفته از سخنان آیه الله جوادی آملی

وجود مبارک امیرالمؤمنین برای فرزندشان حسن بن علی (سلام الله علیهما) مرقوم فرمودند. بعضی بر آنند که این نامه به ابن حنفیه است ولی در نهج البلاغه های معهود، این نامه به نام مبارک امام حسن (سلام الله علیه) ضبط شده است.

این جمله ها که حضرت فرمود: «وَ تَلاَفِیک مَا فَرَطَ مِنْ صَمْتِک أَیسَرُ مِنْ إِدْراکک مَا فَاتَ مِنْ مَنْطِقِک»

فرمود بجا حرف بزنید؛ خوب حرف بزنید و حرفِ خوب؛ نه بد حرف بزنید نه حرفِ بد.

به فرزندش دستور می دهد که مواظب دهان و زبانت باش! یکی از بهترین راه های اخلاقی رعایت کردن گفتار است؛ این که انسان هر حرفی را نگوید و هر حرفی را هم نشنود.

امیر المومنین (علیه السلام) به فرزندش نصیحت می کند و می فرماید مبادا در جمعی که نشسته اند تو ابزار خنده باشی؛ تو طنز تعبیر و تعریف کنی که دیگران بخندند؛ تو خودت را سبک کنی که دیگران بخندند؛ مبادا این کار را بکنی.

اگر بر فرض دیگری طنز بگوید، حرف دیگری است؛ ولی تو طنز بگویی و حرف های خنده دار بزنی که عدّه ای بخندند، این کار را هرگز نکن! چرا خودت را کوچک می کنی؟! معلوم می شود این دهان برای هر حرفی خلق نشده است.

صَمتْ یعنی سکوت، فرمود اگر ساکت بودی و بر فرض معلوم شد که اگر می گفتی بهتر بود جا برای تدارک هست اما انسان پرگو گاهی بدگو در می آید و تدارکش مشکل است.

 فرمود و تلافی تو آنچه از سکوت تو به در آمده، آسان تر است از «إِدْرَاکک مَا فَاتَ مِنْ مَنْطِقِک»؛ بعد مَثل ذکر می کند و می فرماید: «وَ حِفْظُ مَا فِی الْوِعَاءِ بِشَدِّ الْوِکاءِ» فرمود اگر شما آبی را از کوثر بگیری و در مَشک بریزی - آن روزها مشک رایج بود - دهنه مشک را محکم ببند که بی جا این آب نریزد.

 

 هر وقت تشنه ای از این آب استفاده کن و دهنه این دهان را باید بست. انسان نباید هر حرفی را بزند؛ این زبان برای گفتن حرف های محقّقانه و عالمانه است. آن کوثری را که خدا به شما داده، به وسیله این دهان باز، داری به زمین می ریزی.

 

بنابراین دهنه این مشک را محکم ببند که آبش بی جا هدر نرود. «وَ حِفْظُ مَا فِی یدَیک أَحَبُّ إِلَی مِنْ طَلَبِ مَا فِی یدَی غَیرِک» آنچه را داری بدون اسراف و اتراف، نیاز تو با آن برطرف می شود؛ این را در نده که مجبور بشوی از دیگری چیز بخواهی؛ چه به عنوان وام و چه به صورت رایگان. «وَ مَرَارَةُ الْیأْسِ خَیرٌ مِنَ الطَّلَبِ إِلَی النَّاسِ.»

کلمات کلیدی :