نور اهلبیت *علیهم السلام

خاستگاه و ضرورت مباحث مهدویت

خاستگاه مهدویت

پرسش 1. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور« مصلح و نجات دهنده بزرگ» چیست؟

منشأ و خاستگاه انتظار ظهور « نجات دهنده بزرگ» را می توان در گزینه های زیر تحلیل و تبیین کرد:

شش. قانون کنش و واکنش های تاریخی

آزمون های تاریخیبه ما نشان می دهد که همواره تحول ها و انقلاب های وسیع، عکس العمل  مستقیم فشارهای قبلی بوده است و شاید هیچ انقلاب گسترده ای در جهان رخ نداده، مگر ایکه پیش از آن، فشار شدیدی در جهت مخالف وجود داشته است. بر اساس این قانون می توان ثابت کرد که وضع کنونی جهان، آبستن انقلابی بزرگ و جهانی است. فشار جنگ ها، مظالم، بیدادگری ها، تبعیض ها و بی عدالتی ها، توأم با ناکامی و سرخوردگی انسان ها، از قوانین فعلی برای از بین بردن یا کاستن این فشارها، سرانجام واکنش شدید خود را آشکار خواهد ساخت. در نهایت این خواست های واپس زده ی انسانی، در پرتو آگاهی روزافزون ملّت ها، چنان عقده ی اجتماعی تشکیل می دهد که از نهانگاه ضمیر باطن جامعه، با یک جهش برق آسا، خود را ظاهر ساخته و سازمان نظام کنونی جوامع انسانی را بهم می ریزد و طرح نوینی ایجاد می کند. این طرح و برنامه انقلابی و گسترده، همان قیام و ظهور مهدی موعود است که در واکنشی قاطعانه و کوبنده در برابر همه تبعیض ها، ستمگری ها، حقّ کشی و فسادگری ها است.

خاستگاه و ضرورت مباحث مهدویت

خاستگاه مهدویت

پرسش 1. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور« مصلح و نجات دهنده بزرگ» چیست؟

منشأ و خاستگاه انتظار ظهور « نجات دهنده بزرگ» را می توان در گزینه های زیر تحلیل و تبیین کرد:

پنج. قانون سیر تکاملی جامعه ها

یکی از دلایل منطقی این موضوع، قانون سیر تکاملی جامعه ها است. از آن روز که انسان خود را شناخته، هیچ گاه زندگی یکنواختی نداشته است؛ بدین جهت پیشرفت ها و تحوّلات فراوانی در نوع مسکن، تغذیه، وسیله نقلیه، پوشش و علم و دانش او صورت گرفته است.عجیب اینکه به هیچ یک از اینها قانع نیست و باز برای وصول به سطحی بالاتر و برتر، تلاش و کوشش می کند.

عشق به تکامل در درون جان آدمی، شعله ای جاودانه و خاموش نشدنی است و هم چنان انسان را به سوی جامعه ای پیش می برد که « تکامل های اخلاقی »، در کنار « تکامل مادی » قرار گیرد. یکی از بارقه های امید مردم برای رسیدن به آینده ای روشن و دنیایی پر از صلح و صفا و برادری و برابری – آن هم با ظهور منجی موعود – در پرتو « قانون تکاملی جامعه ها » روشن می شود.

خاستگاه و ضرورت مباحث مهدویت

خاستگاه مهدویت

پرسش 1. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور« مصلح و نجات دهنده بزرگ» چیست؟

منشأ و خاستگاه انتظار ظهور « نجات دهنده بزرگ» را می توان در گزینه های زیر تحلیل و تبیین کرد:

چهار. فلسفه تاریخ و معناداری آن  

بر اساس « فلسفه نظری تاریخ » ظهور« منجی موعود »، فرجام متعالی و شکوهمند آینده ی جهان و سر منزل متعالی و متکامل تاریخ بشری است. بر این اساس روند طولانی مدت تاریخ، دارای هدف، غایت و معنای مشخصی است و آن تحقّق جامع موعود الهی و رسیدن بشر به اوج سعادت و کمال مادی و معنوی است. اسن معنا داری تاریخ، در فکر و ذهن بشر سایه انداخته و او را متوجّه فرجام متعالی تاریخ ساخته است. البته هدفی که قرآن برای کاروان بشری ترسیم می کند، «عبادت و عبودیت» و در نتیجه رسیدن به قرب الهی است و منظور از آن، معنای وسیع و گسترده ای است که شامل کلیه شئون زندگی انسان در روی زمین می گردد « وَ مَا خَلَقتُ الجِنَّ وَ الاِنسَ اِلَّا لِیَعبُدُونِ »1.    

این ایده در دورانی از تاریخ، به کمال و تمام تحقّق خواهد یافت و آن عصر « ظهور مهدی موعود» است2. پس معناداری تاریخ و کشف غایت و هدف آن، می تواند منشأ توجّه انسان به ظهور مصلح بزرگ باشد.  

1. ذاریات(51)،آیه 56.

2. ر.ک: نگارده، جستارهایی در مهدویت ،صص42- 48.

خاستگاه و ضرورت مباحث مهدویت

خاستگاه مهدویت

پرسش 1. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور« مصلح و نجات دهنده بزرگ» چیست؟

منشأ و خاستگاه انتظار ظهور « نجات دهنده بزرگ» را می توان در گزینه های زیر تحلیل و تبیین کرد:

سه. شکست و ناکامی حکومت ها و نظام های سیاسی

مشکلات دائمی جهان (جنگ ها، ستیزش ها، نابرابری ها، ناامنی ها، بیدادگری هاو ....)؛ نیازها و خواسته های ضروری بشر ( در زمینه رشد اقتصادی، ارتباطات ، بهداشت، رفع فقر مادی و معنوی و...)؛ ایده ها وآرمان های همیشگی بشر ( صلح ، عدالت ، امنیت ، آرامش ، تعالی روحی و معنوی... )؛ تجارب گذشته انسان ها ( در ضعف و ناتوانی دولت ها و حکومت ها و فراوانی مشکلات) و ... باعث خواست آگاهانه و طلب عاشقانه ظهور منجی و مصلح الهی از سوی بیشتر انسان ها است. در واقع همه حکومت ها، گروه ها، اندیشه هاو مکاتب، تمامی ترفندها و برنامه های خود را برای رفع کاستی های جامعه بشری به کار می گیرد؛ ولی بنا به دلایل مختلف موفق به این کار نمی شوند. روشن است که عامل بسیاری از مشکلات و نابسامانی های جوامع، خود حکومت ها و مکاتب و گروه ها هستند که بیشتر درصدد تـأمین منافع مادی خود بوده اند؛ ه برطرف ساختن کاستی ها و موانع رشد و شکوفایی انسان ها.  1.

1.ر. ک: نگارنده ، مقاله « جهانی شدن و حکومت جهانی حضرت مهدی»، فصلنامه اتظار،ش6،ص145.

خاستگاه و ضرورت مباحث مهدویت

خاستگاه مهدویت

پرسش 1. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور« مصلح و نجات دهنده بزرگ» چیست؟

منشأ و خاستگاه انتظار ظهور « نجات دهنده بزرگ» را می تونا در گزینه های زیر تحلیل و تبیین کرد:

دو. ظلم ستیزی و نجات مستضعفان

باور داران به رسولان الهی، عموما افراد تهی دست و تحت ستم جامعه بوده اند که از اطاعت سردمداران کفر و باطل سرپیچی کرده و در طریق حق و ظلم ستیزی گام نهاده بودند. ای امر باعث واکنش شدید جبهه باطل و درگیری و نزاع همیشگی آنان با گروه حقّ و خداپرست شده است. البته به علّت وجود توان و امکانات بیشتر، گاهی با غلبه و سلطه ظاهری با باطل گرایان بوده و فشارها و سختگیری های فراوانی از سوی آنان اعمال می شده است.

سفیران الهی نیز که رهبری صالحان، مستضعفان و ستمدیدگان را عهده دار بوده اند، همواره با اشراف، فرعونیان و ستمکاران ( گروه باطل) نزاع و درگیری داشته اند. آنان با ابلاغ پیام الهی و بشارت ظهور مجی، پیروان خود را به استقامت و صبر و بردباری و انتظار فرج دعوت می کردن و ریشه های اعتقاد به آمدن نجات دهنده الهی(1) را در دل و جان یکتا پرستان و مومنان می کاشتند، قرآن به صراحت به این مطلب اشاره کرده، می فرماید: « ولقد کتبنا فی الزبور من بعد اَنَّ الارضَ یَرِثُها عِبادیَ الصّالحونَ »(2) ؛ « ما در زبور ( و کتابهای آسمانی پیشین) ، پس از نوشتن در لوح (محفوظ)، نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث می برند».

معنای روشن آیه شریفه این است : « بندگان شایسته ی خدا بر سراسر جهان، حکومت عادلانه و انسانی خویش را برقرار خواهند ساخت».

شیخ طوسی در تفسیر آیه شریفه از امام باقر(علیه السلام) روایت کرده است:

« انّ ذلک وعدالله للمومنین بأنهم یرثون جمیع الارض »(3)؛  « این وعده ی قطعی خدا بر مومنان است که آنان تمامی زمین و زمان را به ارث خواهند برد». البته آیات دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که در جای خود به آنها پرداخته خواهد شد.

 1. ر. ک: نگارنده، آینده جهان ، صص 58-60

2. انبیا(21)، آیه 105.

3. تفسیر تبیان، ج7، ص252